Quỹ đầu tư chứng khoán là gì?

Quỹ đầu tư chứng khoán là gì?

Quỹ đầu tư chứng khoán là khái niệm được định nghĩa rõ theo Luật chứng khoán: “Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ”.

Các quỹ đầu tư chứng khoán đều hướng tới mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và hạn chế rủi ro tối đa cho người góp vốn.

Phân loại quỹ đầu tư chứng khoán

Các quỹ đầu tư chứng khoán được chia thành nhiều loại hình khác nhau dựa theo các tiêu chí như phương thức góp vốn, cấu trúc vốn.

Theo phương thức góp vốn, quỹ được chia thành 2 loại gồm quỹ thành viên và quỹ đại chúng. Trong khi quỹ thành viên có giới hạn về số thành viên tham gia thì quỹ đại chúng có thể huy động với số lượng lớn nhà đầu tư.

Tại Việt Nam, hầu hết các quỹ đều là quỹ đại chúng và được quản lý bởi công ty quản lý quỹ. Công ty quản lý quỹ sẽ phát hành chứng chỉ quỹ cho những nhà đầu tư tham gia và thay mặt họ sử dụng nguồn vốn để đầu tư vào sản phẩm chứng khoán. Nhà đầu tư được hưởng lợi từ chênh lệch giá mua vào và bán ra của chứng chỉ quỹ dựa theo giá trị tài sản ròng (NAV) của quỹ từng thời điểm hoặc hưởng cổ tức quỹ.

Quỹ đại chúng căn cứ theo cấu trúc vốn được chia làm quỹ mở (Open-End Fund) và quỹ đóng (Closed-End Fund). Trong đó, quỹ đóng là quỹ có thời gian hoạt động giới hạn và không cho phép nhà đầu tư bán lại chứng chỉ quỹ cho quỹ. Ngược lại, quỹ mở có thời gian hoạt động tùy thuộc vào quyết định của ban điều hành quỹ và cho phép nhà đầu tư bán lại chứng chỉ quỹ cho quỹ.

Quỹ tương hỗ (Mutual Fund) và quỹ phòng hộ (Hedge Fund) là hai khái niệm đáng chú ý. Quỹ tương hỗ có thể là quỹ mở hoặc quỹ đóng trong khi quỹ phòng hộ thường là quỹ mở. Quỹ tương hỗ được đông đảo nhà đầu tư góp vốn nhưng quỹ phòng hộ thường dành cho các nhà đầu tư tổ chức.

Quỹ phòng hộ hướng tới một danh mục đầu tư có khả năng đạt lợi nhuận bất chấp thị trường diễn biến tăng hay giảm nhưng quỹ tương hỗ lại xây dựng danh mục bám sát theo thị trường và hưởng lợi khi thị trường có xu hướng tốt.

Giống như quỹ tương hỗ, quỹ hoán đổi danh mục (Exchange Traded Fund – ETF) xây dựng danh mục đầu tư đa dạng. Quỹ ETF mô phỏng rổ chứng khoán cơ cấu bám sát theo các chỉ số chứng khoán mục tiêu. Theo đó, các quỹ ETF sẽ mua toàn bộ các cổ phiếu của một chỉ số chứng khoán với tỷ lệ nhất định. Đây là hình thức đầu tư bị động và phụ thuộc theo diễn biến của thị trường.

Các quỹ đầu tư chứng khoán ngoài các hình thức trên còn được chia theo lĩnh vực đầu tư như quỹ đầu tư cổ phiếu, quỹ đầu tư trái phiếu, quỹ đầu tư cân bằng, quỹ đầu tư bất động sản (Quỹ REIT – Real Estate Investment Trust)…

Phân loại các quỹ đầu tư chứng khoán cơ bản

Vai trò của các quỹ đầu tư chứng khoán

Các quỹ đầu tư chứng khoán đem đến cho các nhà đầu tư một mô hình quản lý dòng tiền vào danh mục đa dạng, giúp nhà đầu tư không tốn nhiều thời gian và công sức tìm hiểu thị trường. Từ đó, nhà đầu tư có thể sử dụng số tiền nhàn rỗi hiệu quả hơn và khả năng sinh lời cao, đặc biệt nếu không muốn gửi tiết kiệm với lãi suất mỗi năm chỉ ở mức vừa phải.

Ở góc độ vĩ mô, quỹ đầu tư chứng khoán góp phần tăng thanh khoản cho thị trường chứng khoán, phát triển thị trường vốn, thúc đẩy luồng tiền đầu tư từ nước ngoài. Các quỹ đầu tư chứng khoán cũng là các đơn vị tư vấn cho doanh nghiệp để quản trị nguồn lực sản xuất kinh doanh.

Một số Quỹ đầu tư chủ yếu trên thị trường: